HER ADIMDA SAĞLIKLI NEFESE !
Bugün Dünya KOAH Günü. KOAH’ı tanıma
ve önemini kavrama günü!
T.C. Sağlık Bakanlığı,
Türk Toraks Derneği, dünyada KOAH bilincini artırmak üzere kurulan GOLD (Global
Initiative of Obstructive Lung Disease) ve Dünya Sağlık Örgütü önderliğinde
ortak GARD (Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases) Türkiye
Projesi kapsamında 21 Kasım 2018 tarihinde Dünya KOAH Günü etkinlikleri
yapılarak toplumumuzda, sağlık çalışanlarında ve sağlık yöneticilerinde KOAH
farkındalığı ile bilincin artırılması hedeflenmektedir.
KOAH’lı hastalarımızın
günlük yaşamlarında aktif kalabilmelerinin mümkün olabileceğini vurgulamak,
egzersizin ve hareketin önemine değinmek amacıylasağlıklı nefes, sağlıklı
yaşamteması ile bu yılki sloganımız “Her Adımda Sağlıklı Nefese”
olarak belirlenmiştir.
KOAH Nedir
?
Kronik (müzmin)
Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığının kısaltılmış ismi olan KOAH, zararlı
toz, gaz ve parçacıkların solunması sonucu hava yollarında ve akciğerlerde
gelişen mikrobik olmayan iltihabın neden olduğu, hava yollarının daralması ve
tıkanması ile sonuçlanan genellikle ilerleyici özellikte bir hastalıktır.
Bu hastalık ne
sıklıkta görülür ?
KOAH, tüm dünyada
önemli bir halk sağlığı sorunu olmasına karşın, kamuoyu tarafından yeterince
bilinmemektedir. Toplumumuzda 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH vardır.
Oysa 10 KOAH hastasının sadece biri doktora başvurmuş ve doğru tanı
alabilmiştir.
KOAH tehlikeli bir
hastalık mıdır ?
Günümüzde tüm dünyada
3. ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de %5.5’ inden
sorumludur. Türkiye’de solunum sistemi hastalıkları en sık görülen
3. Ölüm nedenidir ve bu ölümlerin %61.5’i KOAH nedeniyledir.
Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, hastalığın erken tanısını
ve etkin tedavisini güçleştirmektedir.
KOAH neden olur
? Kimlerde Görülür ?
KOAH gelişimi için tüm
dünyada en yaygın görülen risk faktörü sigara dumanıdır. Sigara
içenler, içmeyenlere göre, daha fazla solunumsal şikayetlere, daha fazla solunum
fonksiyon kaybına ve daha yüksek KOAH ölüm oranlarına sahiptirler. Diğer tip
tütün kullanımı (pipo, puro, nargile vb.) ve çevresel tütün dumanı
da KOAH gelişimine katkıda bulunmaktadır. KOAH gelişiminde genetik risk
faktörlerinin rolü henüz çok iyi aydınlatılamamış olmasına
rağmen, sağlıkta eşitsizlik, özellikle biyomas (odun, tezek, kök
benzeri yakıt) kullanımına ikincil iç ortam hava kirliliği ve tozlu‐dumanlı işyerlerinde çalışmanın en önemli
çevresel risk faktörleri olduğu
bilinmektedir. Son
yıllarda önemi giderek vurgulanmaya başlayan fiziksel aktivitede
azalma, hareketsizlik de artık bir risk faktörüolarak kabul
edilmektedir.
KOAH’lı bir hastanın
şikayetleri nelerdir ?
KOAH’da en sık görülen
yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgamçıkarmadır. Sigara
içenkişiler öksürük ve balgamı kanıksarlar ve bu nedenle doktora
başvurmazlar. Nefes darlığı nedeniyle fizik aktivitede azalma ortaya çıkar.
Eforda nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini azaltır,
markete gitmeye çekinir ve zamanla evden çıkmamayı tercih eder hale gelir. Bu
şekilde giderek artan fiziksel aktivite azalması, hastanın yaşam kalitesini
bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve ölüme yol
açar.
KOAH tanısı nasıl
konur ?
KOAH'ın tanısı, basit
ve ağrısız bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca
konabilmektedir. KOAH’ın erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm
oranlarını azaltacaktır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içmiş ya da içmekte
olan ve/veya meslek icabı ya da çevresel ortam gereği tozlu ortamlarda bulunan
kişilerde müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes darlığı
yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir göğüs hastalıkları
hekimi tarafından görülüp ”nefes ölçüm testini” yaptırması
gerekir.
KOAH’ın tedavisi
mümkün müdür ?
KOAH ilerleyici bir
hastalık olmasına karşı önlenebilir ve tedavi edilebilir bir
hastalıktır. KOAH’lı bir hastanın yapması gereken ilk iş sigarayı
bırakmak amacıyla hekime başvurmasıdır. Sigara bağımlılığı tedavi
edilebilen bir hastalıktır.
Bunun dışında, diğer
zararlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatürre aşılarının yapılması ve
nefes yoluyla alınan ilaç tedavisinin yanı sıra fiziksel aktivitenin önerilmesi
ve uygulanmasının sağlanması; hem hastalık gelişimi, hem hastalığın ilerlemesi
ve kötü sonuçlarının önlenmesinde önemli bir adımdır.
Yeterli bir fiziksel
aktivite için ağır egzersizlere gerek yoktur, haftanın çoğu günleri yapılan
orta yoğunluktaki fiziksel aktivite yeterlidir. Herkesin yapabileceği
bir aktivite olan yürüyüş, düzenli fiziksel aktivitenin sağladığı hemen tüm
yararları sağlayabilmektedir.
T.C. Sağlık
Bakanlığı ve Türk Toraks Derneği olarak, GARD Türkiye (Kronik Havayolu
Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı) çerçevesinde, tüm hekimleri, kamu
yetkililerini, Ulusal örgütleri ve Ulusal ve yerel medyayı birlikte
çalışmaya davet ediyoruz.
Katkılarınız ve
desteğiniz için teşekkür ederiz.
Saygılarımızla
HER ADIMDA SAĞLIKLI NEFESE !
SAĞLIKLI NEFES, SAĞLIKLI YAŞAM
Daha sağlıklı bir yaşam, KOAH’la beraber sağlıklı nefesler için
yürüyün. Hergün bir adım daha fazla !...