LEPRA(HANSEN
HASTALIĞI, CÜZZAM)
Hansen
Hastalığı olarak da isimlendirilen Lepra “Mycobacterium
Leprae” isimli bakterinin neden olduğu kronik bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık
özellikle cildi, çevresel sinirleri, üst solunum yolu mukozasını ve gözleri
etkiler. Lepra erken bebeklik döneminden yaşlılık dönemine kadar tüm yaş
grubundaki insanları etkileyebilir. Lepra tedavi edilebilir bir hastalıktır,
erken tedavi ile hastalığın neden olduğu şekil bozuklukları ve sakatlıklar
önlenebilir.
Lepraya
bağlı şekil bozuklukları ve sakatlıklar hemen oluşmaz, tanı konulmamış
vakalarda yıllar süren bir süre sonucunda oluşur. Her yıl Ocak ayının son Pazar
günü “Dünya Lepra Günü” olarak ilan edilmiştir ve özellikle çocuklarda lepraya
bağlı oluşan sakatlıkların tamamen önlenmesi hedef alınmıştır. Erken tanı ve
lepra yayılımını önleme çalışmalarının arttırılması bu hedefe ulaşılmasında
anahtar rol oynamaktadır. Bu günün amacı; toplumun lepra hastalarına karşı
oluşan yanlış inançlarını ve bilgisizlikten kaynaklanan korkularını gidermek,
lepra yayılımını önlemeye yönelik uygulamaları arttırmak ve erken tedaviye
ulaşılmasının sağlanması ile hastalığa bağlı sakatlıkları önlemektir.
Bulaşma Yolu : Lepra basilinin
tek kaynağı insandır. M. Leprae çok
yavaş çoğalır, kuluçka süresi 3-12 yıl arasında değişmekle birlikte ortalama
2-4 yıldır. Belirtilerin görülmesi bazen 25 yılı bulabilir. Ağız ve burun
salgıları ile yakın ve uzun süreli temas sonucu damlacık enfeksiyonu ile
bulaşır. Çocuklar hastalığa karşı daha duyarlıdır.
Bulgular ve
Tanı: Lepra
hastalığının tanısı, hastalık sıklığının düşük olduğu bölgelerde hastalığın
akla gelmemesi nedeniyle güç olabilmektedir. Lepra hastalığının sık görüldüğü
bölgelerde ya da ailesinde lepra hikayesi olan kişilerde ise hastalık
genellikle gözden kaçmaz.
Aşağıdaki
belirti ve bulgularda birinin olması durumunda tanı kolaylıkla konulabilir.
·
Lepra
ile uyumlu cilt lezyonları ile birlikte duyu kaybının tespiti
·
Cilt
testi pozitifliği
Cilt
Lezyonları tek veya birden fazla olabilir. Lezyonlar çevresindeki ciltten daha
soluk renkte görünmektedir. Bazen lezyonlar kırmızı veya bakır renginde de
olabilir. Farklı cilt lezyonları görülebilir. Duyu kaybı ise lepranın tipik
bulgusudur. İğne ile ve/veya hafif dokunma ile duyu kaybı tespit edilebilir.
Lepra klinik bulgulara ve cilt smear testi sonucuna göre üç klinik grupta sınıflandırılmaktadır.
Tüberküloid, lepramatöz ve borderline lepra olarak sınıflandırılmaktadır.
Tedavi : Lepra, erken
tanı konulduğunda tedavisi kesin olarak yapılabilen bir hastalıktır. Erken tanı
ve tedavi ile kalıcı sakatlıkların oluşması önlenebilir. Tedavide, Dünya Sağlık
Örgütü’nün uyguladığı çok ilaçlı tedavi (Multi Drug Therapy=MDT) protokolü
uygulanır ve 6-12 ay gibi kısa bir sürede tedavi edilebilir. Bu tedavi oldukça
etkili, yan etkileri az ve hastalığın tekrar görülme ihtimalinin düşük olduğu
bir tedavi rejimidir.
Ülkemizde
ve dünyada lepra tedavisi tedavisi ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Ülkemizde
2017 yılı itibariyle kayıtlı lepra hastası sayısı toplam 605 olup, 2017 yılında
tespit edilen yeni vaka sayısı 2’dir.
Keşan İlçe Sağlık Müdürlüğü